ความหมายของสถิติ

ความหมายของสถิติ( What is Statistics? )

                สถิติ Statistics  เป็นคำที่แปลมาจากศัพท์  Statistik ในภาษาเยอรมัน  ซึ่งคิดค้นขึ้นโดย  Got fried Ache wall ( 1719-1772 ) เป็นคำที่มีรากศัพท์เดียวกับคำว่า  “State” ซึ่งแปลว่า  “รัฐ” มีความหมายถึงข้อมูล หรือข่าวสาร  ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการบริหารงานของรัฐในด้านต่างๆ อาทิ การสำรวจสำมะโนประชากร การสำรวจจัดทำแผลที่ภาษีของธุรกิจการค้าในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ เป็นต้น

                ในปัจจุบันนี้คำว่า “สถิติ” ได้พัฒนาขึ้นอย่างกว้างขวางทั้งในด้านเนื้อหา และวิธีการจนมีความหมายเกินกว่าการเป็นเพียงข้อมูลหรือข่าวสารที่ใช้เป็น ประโยชน์ในการบริหารของรัฐตามความหมายดั้งเดิมโดยเราสามารถแยกความหมายออก ได้เป็น  4 ความหมายด้วยกัน คือ

1.        สถิติ  หมายถึง ข้อมูลตัวเลขที่ใช้แทนข้อเท็จจริง เช่น สถิติปริมาณน้ำฝนในรอบเดือนที่ผ่านมา จำนวน 6 เดือน  สถิติการนำเข้าสินค้าจากต่างประเทศในรอบปี  สถิติการเกิดอุบัติเหตุจากการใช้ยวดยานพาหนะทางบกในรอบปี  สถิติการลาออกจากราชการของข้าราชการระดับกลางในทศวรรษที่ผ่านมา   สถิติการมาทำงานสายของพนักงานในรอบเดือน  สถิติการสอบเข้าศึกษาต่อในสถาบันการศึกษาต่างๆ เป็นต้น

2.        สถิติ  หมายถึง  เครื่องมือหรือเทคนิคในการวิเคราะห์ข้อมูล เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า  ระเบียบวิธีทางสถิติ (Statistical  Method)  ในแง่นี้สถิติเป็นวิธีกาทางวิทยาศาสตร์  ซึ่งจัดกระทำต่อข้อมูลที่เราสนใจอย่างเป็นระบบ  ประกอบด้วยขั้นตอนทั้งหมด 4 ขั้นตอนคือ  การเก็บรวบรวมข้อมูล (Collection)  การนำเสนอข้อมูล (Presentation)  การวิเคราะห์ข้อมูล  (Analysis)  และการแปลความหมายข้อมูล (Interpretation)

3.        สถิติ  หมายถึง ค่าตัวเลขที่คำนวณได้จากข้อมูลกลุ่มตัวอย่าง  (Sample  Data)  ค่าที่คำนวณได้ออกมานั้นเรียกว่า  ค่าสถิติ  เช่น  ค่าเฉลี่ยเลขคณิตของกลุ่มตัวอย่าง (  )  ค่ามัธยฐาน (Mean) หรือค่าฐานนิยม  (Mode)  ค่าคะแนนมาตรฐาน (S.D.) เป็นต้น

 4.        สถิติ  หมายถึง  วิชาหรือศาสตร์  ที่พัฒนาขึ้นมาจนเป็นระบบและเปิดสอนทั่วไปในสถาบันการศึกษา  เรียกว่าวิชา  สถิติ  มีขอบข่ายที่กว้างขวางและเกี่ยวข้องกับศาสตร์อื่นๆ มากมายไม่ว่าจะเป็น  จิตวิทยา  เศรษฐศาสตร์  บริหารธุรกิจ  ศึกษาศาสตร์  มนุษยศาสตร์  สังคมศาสตร์  เป็นต้น

  
ประเภทของสถิติ  ( Type  of  Statistics )         แบ่งได้เป็น  2  ประเภท  คือ

1.        สถิติเชิงพรรณนา  (Descriptive  Statistics)  เป็นเทคนิคที่ใช้ในการหาข้อสรุปของข้อมูล  (โดยข้อมูลส่วนใหญ่จะผ่านกระบวนการทางสถิติทำให้ลดขนาดของข้อมูลลงจนสามารถเข้าใจได้ )  ข้อสรุปหรือผลที่ได้ไม่สามารถนำไปใช้ในการอ้างอิง, เป็นตัวแทนหรือใช้ทรัพยากรกลุ่มอื่นๆหรือข้อมูลโดยทั่วไปได้  ซึ่งข้อสรุปและผลที่ได้จะพรรณนาลักษณะหรือแจกแจงข้อมูลตามที่ได้รวบรวมมาเท่านั้น มักนำเสนอในรูปของ  ตาราง  แผนภาพ  แผนภูมิ  ร้อยละ       สัดส่วน  เปอร์เซนไทล์  การแจกแจงความถี่  การหาค่าเฉลี่ย  การวัดความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร  ฯลฯ  ซึ่งอาจเป็นข้อมูลที่รวบรวมไว้ในรูปของตัวแปรเชิงคุณภาพ  (Qualitative  Variables)  เช่น  เพศ, ความขยันของพนักงาน,  ขวัญ  หรือความพึงพอใจของผู้ปฏิบัติงาน ฯลฯ  หรือตัวแปรเชิงปริมาณ (Quantitative  Variables)  เช่น  อายุ,  ความฉลาด,  น้ำหนัก ฯลฯ 
2.        สถิติเชิงอ้างอิง  (Inferential  Statistics) เป็นเทคนิคที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง (Sample)  ซึ่งเป็นข้อมูลเพียงบางกลุ่มหรือบางส่วนของประชากร  แล้วนำข้อสรุปที่ได้ไปคาดคะเนหรือสรุปอ้างอิงถึงลักษณะของประชากร  (Population)  ทั้งกลุ่ม  ซึ่งเราเรียกกลุ่มตัวอย่างเหล่านี้ว่า  ตัวแทนของประชากร